Böbrek taşı nasıl oluşur, tedavisi nasıl yapılır?
Samsun Büyük Anadolu Hastanesi doktorlarından Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Mümin Temel, “Teknolojinin gelişimi ve lazerin tıpta yerini daha çok almasıyla beraber böbrek taşı tedavisinde, hasta aynı gün evine taburcu ediliyor, uzun süre istirahat etmesi gerekmiyor.” dedi.
Doğum sancısından bile daha şiddetli bir şekilde tarif edilen böbrek taşlarının sebep olduğu ağrı hastalar tarafından dayanılmaz bir ağrı olarak tarif edilmektedir. Bazı hastalarda ise ağrı fark edilmeyecek kadar hafif düzeyde de olabiliyor. Başka amaçla yapılan tetkikler sonucunda da tesadüfen böbrek taşları saptanabiliyor.
Büyük Anadolu Meydan Hastanesi Üroloji Uzmanı Op. Dr. Mümin Temel, Böbrek Taşı ve tedavi yöntemleri hakkında bilgilendirmede bulundu.
BÖBREK TAŞI NASIL OLUŞUR?
Üroloji Uzmanı Op. Dr. Mümin Temel, “İdrar yoluyla atılması gereken bir takım element ve bileşiklerin oluşturduğu tuzlar, böbrek içinde bir araya gelerek önce kristalleri sonra bunlar bir araya gelerek küçük kümeleri oluşturur. Bunlara da kum diyoruz. Onlar biraz daha büyük kitleler oluşturduğunda da taşlar oluşuyor. Bu taşlar oluştuktan sonra böbrekten çıkıp kanala mesaneye gelip orda oluşturduğu hastalıklara da taş hastalığı diyoruz.
Böbrek taşlarının hastada yaptığı bazı belirtiler ise şunlardır; İdrar yaparken ağrı ve zorluk, idrarda kan, mide bulantısı ya da kusma ile ateş ve titreme meydana gelebilir.
Kişide; taşlar böbreğe ne kadar yakınsa ve ne kadar büyükse düşme şansı o kadar düşüktür. Taş mesaneye ne kadar yakın ve kadar küçük ise düşme şansı o kadar yüksektir. Taşların genelde yüzde 10 ila yüzde 15’i küçüktür ve kendiliğinden düşebilir.
BÖBREK TAŞI TEDAVİLERİ NASIL YAPILIR?
Düşemeyen taşlar için veya kanalı tıkayıp böbrekte hasar yapan taşlar içinde tedavi gerekir. Bu tedavilerde ilaç tedavisi boyutu küçük olanlar için böbrekte fazla şişme yapmayanlar için kullanılır.
Yine, Dünya Sağlık Örgütü’nün 2005 yılından sonra aldığı karar gereği, böbrekte idrar sürülme fabrikacıkları dediğimiz nefronları korumak için kaldı ki taşın tıkanıklığına bağlı böbreğin şişmesiyle, nefron harabiyeti oluşur, buna meydan vermemek adına nefronu korumak için böbreği şişiren her türlü taşa müdahale edin denilir.
Bu anlamda; taşlara ilk başta açık cerrahiyle vücudun yan kısımdan kaburganın altından kesiyle girerek oradan taş ameliyatları yapıyorduk. Daha sonra Extracorporeal Shock Wave Lithotripsy (ESWL) çıktı. ESWL dışarıdan şok dalgalarıyla böbrek taşı kırma anlamına gelmektedir. Dışarıdan şok dalgalarıyla yapılan bu yöntem çok büyük umut oldu. Cerrahi gerektirmeden kesisiz, taş düşürmek için yapılan bir yöntemdi. Ancak bununda 1,5 cm üzerindeki taşlarda oluşturduğu sıkıntılar, kırılan parçaların büyüklüğünün ayarlanamaması, taşların yolda gelip tıkanıklık yapması, yine açık cerrahiye sebebiyet verdiği için beklenen asıl çözüm olmadı.
Sonrasında nefrolte çıktı. Böbreğin arka kısmından, sırtından küçük parmak kalınlığında bir boncuk yardımıyla girerek taşı görüp parçalama yoluyla dışarı alınma işlemidir. Neticede böbrek parankiminden girildiği için çok kanlanan bir bölge olduğu için kanama problemleri ve küçük de olsa bir kesiyle girilmektedir.
HASTA AYNI GÜN TABURCU OLUYOR
Son olarak çıkan teknolojinin gelişimi ve lazerin tıpta yerini daha çok almasıyla beraber, bizde de endoskopik cerrahi ve endoskopik cerrahi aletlerin gelişimi, böbrek içindeki taşlara dahi normal insanın fizyolojik kanallarından yani işediği delikten sidik kesesine, sidik kesesinden böbreğe giden kanala, oradan da böbreğin içine girerek lazerle taşları küçücük parçalara ayırabiliyoruz. Bu ayırma sonucunda taşın yüzde 80’ni un gibi oluyor. Yüzde 20’si de küçücük bulgur taneleri veya pirincin üçte biri kadar oluyor.
Bunlarda gayet rahat bir şekilde doğal yollardan düşürülebiliyor. Bu tür cerrahilerle hasta aynı gün evine taburcu edilebiliyor. İş gücü kaybı olmuyor. Hastanede yatması veya evinde uzun süre istirahat etmesi gerekmiyor.” dilerek sözlerine son verdi.