Başkan Deveci’den Katılımcı Bütçe Uygulaması Açıklaması

Atakum Belediyesinde şeffaf ve katılımcı bir yönetim anlayışını hâkim kılmak ve Atakum halkına adil ve ortak akla dayalı bir belediyecilik hizmeti sunmak amacıyla başlatmış olduğumuz “Katılımcı Bütçe Uygulaması” hakkında yapılan bazı maksatlı yayınlar ve bilinçsizce ortaya atılan asılsız ve mesnetsiz iddialar nedeni ile bu “Bilgilendirme Notu”nu hazırlayarak sizlerle paylaşma ihtiyacı doğmuştur.

Sevgili hemşehrilerim,

Dünyada katılımcı bütçe uygulamalarına Brezilya’nın Porto Alegre kentindeki deneyim öncülük etti. 2000’li yılların başından itibaren hızla Latin Amerika, Avrupa ve Afrika şehirlerine yayıldı. Bu dönemde, demokratik, şeffaf ve katılımcı yönetim ilkelerini hayata geçirilmesinde Katılımcı Bütçenin son derece etkili olduğu görüldü.

Son on yıldır, Katılımcı Bütçe uygulamaları çok geniş bir coğrafyada yeni yorumlarla çeşitlendi. Yönetim sistemleri birbirinden farklılık taşısa bile, New York’tan Lizbon’a; Glasgow’dan Madrid’e; Paris’ten Seul’e pek çok şehirde yapılan uygulamalar ile kalıcı bir hâl aldı.

Günümüzde katılımcı bütçe uygulamaları Birleşmiş Milletler’in öncülük ettiği “Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine” ulaşmak için bir toplumsal kaynak olarak kabul görüp evrensel bir nitelik kazandı.

Türkiye’de ise -en aktif uygulayıcılarından birinin de Atakum Belediyesi olduğu- “Katılımcı Bütçe”; Ankara, Eskişehir, Çanakkale, Fatsa, Nilüfer ve Şişli gibi il ve ilçelerde toplumcu belediye anlayışı içinde kendine yer buldu.

Dünyada ve Türkiye’deki deneyimlerini kısaca bu şekilde özetleyebileceğimiz “Katılımcı Bütçe Uygulaması”; toplumun tüm yerleşik vatandaşlarının ve sivil örgütlerinin toplumun temsilcileri olarak harcamaların tahsisinde, kamu hizmetlerinin yerine getirilmesiyle ilgili taleplerin iletilmesinde, kamu hizmetlerinin denetiminin sağlanmasında aktif rol üstlendikleri bir karar alma yöntemidir.

Bu ifadelerden de açıkça anlaşılacağı gibi Katılımcı Bütçe Modeli; halkın yerel ölçekte doğrudan bütçe harcamaları ve öncelikleri ile ilgili kararlara aktif katılımı anlamına gelmektedir.

Dolayısıyla bu model Atakumluların, kamu kaynaklarının ne şekilde kullanıldığını izleme, yerel politikalar arasında tercihte bulunma ve kamusal kaynakları önceliklerine göre sınıflandırma fırsatını elde etmelerini sağlayacaktır.

Yani öyle zannedildiği ya da iddia edildiği gibi Atakum Belediyesi ve Atakum Kent Konseyi iş birliğinde ‘Katılımcı Bütçe’ toplantıları adı altında başlatılan halk buluşmalarının amacı sadece vatandaşın bütçe için fikirlerinin alınması ile sınırlı olmayıp, -asıl ve daha önemlisi- bütçe hazırlanıp karara bağlandıktan sonra da devam eden halkın fikirlerine ve önerilerine dayanılarak hizmet önceliklerinin belirlendiği bir süreci ifade eder.

Bir başka deyişle, çağdaş yerel yönetimlerde şeffaflık, hesap verilebilirlik ve kaynakların adil bir şekilde tahsis edilmesi gibi hususlar çerçevesinde şekillenen bu uygulama; aynı zamanda kentlilerin ihtiyaç bildirme, fikir önerme ya da proje sunma gibi çeşitli biçimlerle bütçenin tamamının ya da bir kısmının nasıl harcanacağına dair kararlara katıldığı bir yerel yönetim modelidir.

Tıpkı bunun gibi “Katılımcı Bütçe Uygulaması” çağdaş yerel yönetimlerde yerel demokrasiyi geliştirmek amacıyla şeffaflık, hesap verebilirlik ve kapsayıcılık ilkelerinin temelinde uygulanmakta olup, yerel yönetimlerde dayanışma ve uzlaşma kültürünü geliştirmek, iş birliklerini güçlendirmek ve temel hak ve hizmetlere erişimde sosyal adaleti sağlamak amacıyla hayata geçirilmektedir.

Bu bilgilerden sonra değerli basınımızın, bütün kamuoyunun ama özellikle sevgili Atakum halkının şunu çok iyi bilmesini istiyorum ki Atakum’da;

• Kamu yönetiminde hesap verme sorumluluğunun yerleştirilmesi,

• Kent paydaşlarına kamu kaynaklarının ne şekilde kullanıldığını bilme ve söz konusu kaynakları önceliklerine göre sınıflandırma olanağının sunulması,

• Toplumda aidiyet ve dayanışma duygusunun yaratılması, komşuluk hukukunun geliştirilmesi ve güçlendirilmesi,

• Yaşam kalitesini iyileştirmek için bütçe fonlarının ve diğer kamu kaynaklarının en çok ihtiyaç duyulan alanlar için kullanılması,

• Bütçe harcama kararlarının alınması sürecinde özellikle kadınların, gençlerin, yaşlıların, engelli bireylerin ve dezavantajlı nüfus gruplarının seslerini duyurmalarının ve kentin yönetişim sürecinde aktif rol almalarının kolaylaştırılması,

• Kamu hizmetlerinin herkes için eşit, adil ve şeffaf bir şekilde kullanılması ve dağıtılması,

• Hemşehriler ve kamu yöneticileri arasında güven duygusunun ve iş birliğinin sağlanması amacıyla başlattığımız ve yürütmekte olduğumuz “Katılımcı Bütçe Uygulamamız” ve bu kapsamda düzenlediğimiz site ve mahalle toplantıları ile ilçemizde bulunan STK’lar aracılığı ile sağlayacağımız çeşitli toplum kesitleri ile buluşmalarımız görev süremizin sonuna kadar kesintisiz bir şekilde devam edecektir dedi.