Uzmanlar Türkiye’de ekmek ve un fiyatlarının rekor kırmasını bekliyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’dan tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk ve Luhansk bölgelerini dün resmi olarak tanımasının ardından bugün askeri birliklerin iki bölgeye konuşlanması talimatını verdi.

DW Türkçe’den Aram Ekin Duran’a konuşan uzmanlar olası bir çatışmadan en fazla etkilenecek ülkelerden birinin Türkiye olacağını söylüyor. Çünkü buğdayda ithalatın yüzde 85’i Rusya ve Ukrayna’dan yapılıyor.

Öte yandan enerji ithalatında Rusya’ya bağımlı Türkiye, tarım ürünlerinde de her geçen yıl Rusya’ya daha fazla ihtiyaç duyar hale geliyor. Geçen yıl Türkiye, Çin’i bile geride bırakarak Rusya’dan en fazla tarımsal ürün ithal eden ülke oldu.

‘Nohut bile Rusya’dan’

Tarım yazarı Ali Ekber Yıldırım, “Türkiye’nin gerçekten tarımda Rusya pazarına bir bağımlılığı var şu anda. Özellikle hububat ürünlerinde. Buğday, arpa, soya, ayçiçeği, mısırın bir bölümü. Hatta Türkiye, Birleşmiş Milletler yardım kuruluşlarına temin ettiği mesela nohut gibi bir ürünü bile Rusya’dan alıyor” diye konuştu.

Yıldırım şöyle devam etti: “Bu bölgede yaşanacak olası bir savaş hali, Türkiye’nin pek çok temel gıda ürününe ulaşımını olumsuz etkileyecek. Belki ürünleri başka ülkelerden kısa vadede bulursunuz ama bu sefer de fiyatlar çok artacak.”
Türkiye’de 2016 yılında 22,6 milyon ton kaydedilen buğday üretimi, geçen yıl 19 milyon tona kadar geriledi. Aynı dönemde buğday ithalatı 4,1 milyon tondan 10,8 milyon tona çıktı. Türkiye, buğday ihtiyacının yaklaşık yarısını ithalat eder hale geldi.

‘Tahmin edemeyeceğimiz seviyelere çıkar’
Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran, yalnızca tahıl ve hububat ürünlerinde değil, kepek ve gübrede de Türkiye’nin Rusya’ya bağlanmaya başladığını söyledi. Kapıkıran, mevcut durumun uygulanan yanlış tarım politikalarından kaynaklandığını ifade etti.

Kapıkıran’a göre bölgedeki bir savaş, Türkiye’de ekmek fiyatlarını kısa sürede rekor seviyelere çıkarabilir: “Savaş durumunda, beklediğimiz ekmek ve un fiyatlarının çok daha fazla yükseleceği kesin ortada. Ekmek fiyatlarının tahmin edemeyeceğimiz seviyelere çıkabileceğini şu andan öngörmek çok kolay, çok mümkün. 5 liraların da falan yetmeyeceğini düşünüyorum.”

‘Un ithal etmek zorunda kalabiliriz’

Türkiye’nin buğday tedariki pazarında en fazla paya sahip şirketlerinden Taban Gıda’nın CEO’su Hasan Hacıhaliloğlu, bazı yatırımcıların Rusya’da un fabrikası yatırımına giriştiklerini bile söyledi: “Bizim de böyle bir planımız var. Bu önümüzdeki dönemde çok daha fazla bir şekilde duyacağımız bir aktivite.”
Hacıhaliloğlu, Türkiye’nin uzun yıllardır un, makarna ve bisküvi ihracatında dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olduğunu, buna karşın, un ihracatında lider Türkiye’nin kendi ununu Rusya’dan gelen buğday sayesinde üretebildiğini kaydetti. Hacıhaliloğlu’na göre, Ukrayna krizinin tırmanması halinde, bugün un ihracatında dünya lideri olan Türkiye böyle giderse ihracat avantajını kaybedip uzun vadede un ithal etmek zorunda kalabilir.

DW Türkçe